Zomeracademie 2020

Collective dance door Ben Benaouisse

Nog voor ik hun naam kende, bracht Ben ons samen in een grote lege zaal. Hij nodigde ons uit om elkaar improviserend op te zoeken doorheen ons lichaam. Ben liet me koorddansen op het touw van de veilige-onveiligheid. Twee keer stonden mijn koffers klaar om weg te gaan en toch... Toch heb ik mezelf tot het uiterste van wat ik op dat moment kon geven, getoond.

'ik had nooit hetzelfde proces gehad als iemand mij met een troostend handje vast had gehouden'.

Deze voor mij extreme en beangstigende ervaring duwde me, om ruimte op te zoeken en leegte te vullen met woordloze en veelzeggende bewegingen en stiltes.

'Creativiteit en artistiek proces kan er alleen maar komen als er ruimte is. Leegte is geen ruimte, in leegte is er niet genoeg houvast om vrijheid te kunnen voelen'.

Anderen hadden deze ervaring als leegte kunnen ervaren, maar ik ervaarde het tegen het einde toe als ruimte waarin ongemakkelijkheid iets werd wat niet onmiddellijk diende opgevuld te worden. Waar stilte, verstilling en stilstaan omarmt werd. Waar ik gewoon was zoals ik op dat moment kon zijn.

'Alle bewegingen waren van ons, alle dingen die ontstaan zijn waren van ons'.

'Stukken van mijn verhaal heb ik verteld en anderen hebben die ondersteund.'

Dansen brengt me dichter bij vrijheid. Vrijheid om mezelf te zijn, om eigen ruimte in te nemen en om te ademen tot het zweet van me afdruppelt.

'Collectief bewegen is elkaars kracht en levensenergie voelen. Ruimte maken voor authentieke, ongeremde connectie.'

Muziek sluit mijn ogen en brengt me dichter bij mijn lichaam. 'Collectieve dans' doet mijn hartslag stijgen, maakt mijn handen klam en voert de spanning op in mijn hele lijf. Het is beangstigend om me te tonen voor volwassenen.

'Collectief bewegen gaf me kracht om me te laten dragen, om te leren rekenen op de stevigheid, grenzen en aanwezigheid van de ander'

Allerlei mogelijke gedachten nemen het over en voeden het gevoel van niet goed genoeg of niet te mogen zijn. Mezelf inschrijven was een stap in het onbekende.

Een stap dichter bij mezelf.

Zeven dagen

Zeven dagen zonder expliciete verbale instructies.

Zeven dagen zochten we elkaar doorheen improvisatie op.

Met niet veel meer dan:

'Wat is vrijheid?'

'Hoe ziet vrijheid eruit'

'Zoek contact op met elkaar'

'Toon jezelf'

'Ga opzoek'

'en toon jezelf opnieuw'

Zeven dagen, met zoveel als:

Laat de pijn toe

Laat het geluid ervan toe

Laat ze los, zet ze vrij

Ga tot het punt waarbij je denkt niet meer te kunnen...

en ga verder'

Zeven dagen verder

...

'Ik voelde haar kracht, haar ademhaling,

het was alsof ik mee mocht ademen'

'Ik weet niet meer wat er is gebeurd, maar ik herinner me haar hartslag nog'

Twee sterke momenten die vorm geven aan wat performance voor mij is of kan zijn...

Het is er maar één keer..

Ben, geeft ons voor één keer een opdracht. Hij vraagt ons met lichaam en/of woord, vorm te geven aan het thema 'vrijheid in de geschiedenis'. Één van de deelnemers triggert me en ik pik instinctief in, een geïmproviseerde performance krijgt vorm. Zo ontstond er uit iets heel klein en fragiel, ondersteund door anderen, iets groot en sterk tegelijk.

Mijn lichaam is van mij

Mijn oren zijn van mij

Mijn ogen zijn van mij

Mijn lippen zijn van mij

Mijn mond is van mij

Mijn armen zijn van mij

Mijn handen zijn van mij

Mijn vingers zijn van mij

Mijn lichaam is van mij

Met een bonzend hart stromen de woorden stil en dan krachtiger uit mijn lijf. Ben stopt de performance en vraagt me om te gaan zitten. Drie deelnemers worden uitgenodigd om het over te nemen en er ontstaat een canon aan openbare verkondigingen van drie sterke vrouwen die een stuk van mijn narratief vertellen. Ik sluit het af door hen bij te staan en elk woord bewust te voelen zodat we het nooit meer vergeten.

Deze ervaring was beangstigend, blootstellend en sterk. De zomeracademie nodigde ons uit om 'iets te tonen op het einde van de week'. Delen zullen worden meegenomen, anderen weggegooid, maar daar draait het niet om, want dat is performance. Het is niet grijpbaar, het is vluchtig en het is er maar één keer.

Één keer zo sterk

één keer zo rakend

één keer zo slecht

één keer zo onbegrepen

één keer zo goed

Het is eerlijk, authentiek en geimproviseerd. Het is in contact komen..

Hij vroeg ons om een duet te dansen. De moed zakt me in de schoenen, want het zijn confronterende maanden, weken en dagen. Mijn lijf komt stilaan in beweging.

Mijn partner fluistert me zachtjes toe 'wil je het nog doen'? Ik knikte. Wat had ik te verliezen. Ik was hier om alles te geven. Binnen het grote gevoel aan onveiligheid, danste de veiligheid de bovenhand. Al bewegend, improviseerde ik het duet met tranen verder. Ze keek me recht in de ogen aan en maakte al spelend grimassen.

Ze plaatste haar voorhoofd op de mijne en drukte zo hard ze kon. Ik voelde haar kracht drukken tegen mijn lijf. Een lijf dat klaar was om nu en daar, los te laten. Het sterke gevoel van een krachtige moeder waarvan het kind, gewoon kind mocht zijn overspoelt me. Ik stapte weg van mijn zorgende patronen en gaf me blind over aan haar draagkracht.

'In totale symbiose sluiten we het duet samen af'

Ik lag boven haar en zij onder mij. Mijn ademhaling stokte en zij maakte van haar borstkas een grote luchtbel die ze keer op keer uitblies. Ze stootte me letterlijk naar boven en ik liet haar ademhaling de mijne dragen. Het leek alsof ik gedragen werd om mee te mogen ademen.

Link met performance als kunsteducatieve praktijk:

Woorden om te onthouden:

Reflectie naar eigen performance toe:

Snel opvullen van stilstaande momenten
Snel opvullen van ongemakkelijkheid d.m.v. beweging en vernieuwing (mogelijks om chaos en het gevoel van ongemakkelijkheid niet te hoeven doorstaan)
Staying with the trouble - ongemak omarmen

'Staying with the trouble requires learning to be truly present'

Symbiose

Uitputting

Grenzen

Improvisatie

Ruimte

Kracht

Zomaar dansen

ongemakkelijkheid