Minimumwoorwaarden en te vermijden valkuilen

There is NO magic formula..

Vier minimumvoorwaarden...

Elke Performance.Play.Lab (P.P.L.) start vanuit een sensoriële ervaring. Er is geen magische formule als het neerkomt bij het organiseren, performen en begeleiden van een PPL. Toch kunnen we stellen dat er bepaalde wederkerende basiselementen zijn die tijdens zowel het voorbereidend werk, de rol van de performer als de P.P.L. zelf, terug komen. We spreken dan bijvoorbeeld van terugkomende rituelen, het woordloze, het sensoriële, de aanwezigheid van het lichaam, spel(en), theater, dans en nog zoveel meer.

... en drie te vermijden valkuilen

Vooraf gebakend kader

Het is belangrijk om een kader van 3 à 4 regels te overlopen met de deelnemende doelgroep. Deze regels zorgen ervoor dat de leerlingen voorbereid zijn op wat hen te wachten staat en nodigt hen uit een speler te zijn en geen spelbreker.

Ik ben een speler en geen spelbreker

Ik heb respect voor mijn lichaam en dat van anderen

Ik respecteer het materiaal

Elke ervaring is goed, ik stel me open

Veiligheid

Ouders, leraren of andere opvoeders voelen zich vaak belemmerd in hun doen en laten door het plichtgevoel dat gepaard gaat met het bewaken van de veiligheid voor de kinderen. Deze constante 'bezorgdheid' overstijgt de mogelijkheid van 'aanwezig' zijn en vrij spelen. Het is daarom belangrijk dat er vooraf nagedacht wordt over bepaalde materialen, de vooropgestelde regels en de inrichting van het lokaal, zo dat de meeste stress rond 'het bewaken van veiligheid', kan worden weggehaald.

Tijd en ruimte

Een wel afgebakend moment en ruimte, toegewijd aan het organiseren van een PPL, zorgt ervoor dat de performer, de nodige afstand kan nemen van de gewoonlijke alledaagse verantwoordelijkheden, met uitsluiting voor het bewaken van de veiligheid (dit dient vooraf opgenomen te worden in afspraken, de inrichting van de ruimte en de gekozen materialen).

Bezorgdheden en andere verantwoordelijkheden

Vele leraren verliezen zich in klasmanagement en het bewaken van leerdoelen. Dit zorgt ervoor dat spelen om te spelen, niet kan plaatsvinden en de leerkracht zich telkens al bij de volgende taak begeeft i.p.v. binnen het hier-en-nu. Om die reden is het van belang om Performance.Play.Lab in te plannen en te voorzien van een ruimte.

Start -en afsluitings- ritueel

Rituelen zijn opeenvolgingen van terugkerende handelingen, in een bepaalde volgorde en op een bepaalde plaats. Het gebruik van rituelen binnen PPL is er om zowel structuur aan te brengen, het gevoel van verbondenheid te vergroten en het introduceren van een nieuwe periode. Een nieuwe periode kan in deze context, zowel de start, als de afsluiting van een speel-sessie betekenen. Het gebruik van rituelen is dan ook niet onbekend in de Basisschool. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het ochtend -en avond moment. Ook hier zijn de drie kenmerken van rituelen aanwezig.

' Ik sta met een oor tegen de deur en maak de kinderen woordloos duidelijk dat er zich iets achter de deur verschuilt. ik luister met mijn oor, heel dicht tegen hun mond om te kijken of er nog geluid uit komt. De spanning is te snijden. We sluipen binnen, op de tippen van onze tenen leggen we onze jas op een bepaalde plaats en gaan we zitten op een knisperend, groot, blauw, plastic zeil. Aan het einde bedanken we elkaar en geven we elkaar iets terug'

Hercreëren & vooropgestelde verwachtingen

Elke PPL is een unieke ervaring. Het nastreven van een voorgaande succeservaring door het herhalen van 'dezelfde bouwstenen' zal hoogstwaarschijnlijk geen magische formule vormen voor het herbeleven van voorgaande succeservaringen. in tegendeel kan het juist zorgen voor teleurstelling en stress doordat men iets naholt en niet beleefd op het moment zelf. De sleutels van spontaniteit en intuïtie kunnen hierdoor vervagen of afwezig zijn, waardoor spontane bewegingen, creaties of andere input niet omarmt kan worden.

Verwachtingen maken de mogelijkheden van spel kapot:

'In het beging stelden de kinderen zich eerder op als een 'klassiek' publiek dan als co-creator van het spel. De aanwezige stilte, flow en succeservaring zorgde ervoor dat ik de grondwaarden van PPL vergat en ervan uitging dat de kinderen zich telkens zo zouden opstellen. Dit zorgde ervoor dat ik tijdens twee verschillende performance-play-labs boos en onmachtig werd toen de kinderen ongecontroleerd begonnen meespelen.'

Echt spel(en)

Spelen, speelsheid is meer dan een mogelijke karaktereigenschap, het is een vaardigheid dat kan geleerd worden, mits men deze verloren is op de weg naar volwassenheid. Bij kinderen is dit iets natuurlijks en spontaan. De beproevingen van het leven, de maatschappij, het type onderwijs kunnen deze ingeboren vaardigheid van spontaan spel, inperken. Als performer dien je zeer bewust te zijn van hoe het gesteld is met je vaardigheden van spontaan spelen en kunnen loslaten om hier, mogelijks aan te werken. Naast dit proces is speelsheid en spel ook verbonden aan hoe het gesteld is met je persoonlijke en professionele welzijn. Ook hier dien je dus aan te werken, wil je deze vaardigheid onder de knie krijgen en beklijven.